Lịch Sử Xe Đạp Qua Hơn 200 Năm Phát Triển

Xe đạp được xem là một phương tiện giao thông cực kỳ hữu ích trong đời sống hàng ngày của chúng ta. Nhưng có bao giờ mọi người tự hỏi ai là người phát minh ra xe đạp? Và lịch sử ra đời của xe đạp là như thế nào? Vậy mời các bạn cùng Minh Hải tìm hiểu lịch sử xe đạp qua hơn 200 năm hình thành và phát triển qua bài viết sau đây nhé!

1. Những sai lầm trong lịch sử xe đạp về việc ai là người phát minh ra xe đạp?

Trước khi ra đời chiếc xe đạp hiện đại ngày nay; đã có một số ví dụ về các thiết bị vận chuyển xe đạp đơn giản hơn. Tất cả bắt đầu vào thế kỷ 16 với việc phát hiện ra các bản phác thảo của Leonardo da Vinci; trong đó có các thiết kế đơn giản cho xe đạp vào năm 1490. Một số nhà sử học cho rằng hoặc là học trò của ông – Gian Giacomo Caprotti; đã vẽ bức vẽ này hoặc đó hoàn toàn là giả. Thiết kế đó không bao giờ được sản xuất thành mô hình hoạt động và trong 400 năm sau; và ngựa vẫn chỉ là phương tiện giao thông có giá cả phải chăng trên đường công cộng.

2. Lịch sử xe đạp và thông tin về ai là người phát minh ra xe đạp qua các thời kỳ

2.1 Lịch sử xe đạp năm 1790 – The Celerifere

Celerifere được xem là tiền thân xưa nhất của xe đạp. Đồng thời được phát minh vào năm 1790 bởi Comte Mede de Sivrac – người Pháp.

Thiết kế xe đạp này có bốn bánh, 1 chỗ ngồi. Mặc dù chiếc xe này không có tay lái và cũng không có cả bàn đạp. Tuy nhiên, trông hình dáng bên ngoài thì nó giống với một chiếc xe đạp ngày nay nhất.

Cách sử dụng chiếc xe đạp này là người lái sẽ tăng lực về phía trước thông qua việc sử dụng chân của họ; sau đó đi bộ hoặc chạy chống đẩy. Để lợi dụng lực và có thể tiến về phía trước.

2.2 Lịch sử xe đạp năm 1817 – Laufmaschine xe đạp của nam tước người Đức

2.2.1 Ai là người phát minh ra xe đạp làm tiền thân cho nhiều chiếc xe đạp khác

Nam tước người Đức Karl Drais von Sauerbronn được xem là người đã phát minh ra một phiên bản xe đạp cải tiến cho dòng xe hai bánh. Và dòng xe đạp này được gọi là Laufmaschine; theo nghĩa tiếng Đức dịch ra là “máy chạy”.

Karl Drais von Sauerbronn được cấp bằng sáng chế cho phát minh xe đạp này vào năm 1818. Chiếc xe của Drais cũng lần đầu tiên được trưng bày ở Pháp, tại Paris vào ngày 6/4/1818.

Tiếp sau đó hàng nghìn chiếc xe đạp đã được sản xuất đại trà. Và chủ yếu được sử dụng tại thị trường Bắc Mỹ và Tây Âu.

Khuyết điểm của dòng xe này là tương đối khó giữ thăng bằng khi điều khiển. Nên phát minh xe đạp của Drais nhanh chóng bị nhiều người từ chối sử dụng. Lý do vì số lượng tai nạn do dòng xe này gây ra ngày càng nhiều. Và điều này đã khiến chính quyền của một số thành phố thời đó ban hành lệnh cấm sử dụng loại phương tiện này khi lưu thông trên đường.

2.2.2 Cấu tạo của xe đạp

Laufmaschine còn được biết đến với tên gọi là Draisine (trong tiếng Anh). Hoặc draisienne (trong tiếng Pháp) hay là Hobby Horse (có nghĩa là ngựa gỗ). Lý do vì toàn thân xe được làm bằng gỗ.

Trọng lượng xe nặng 22kg, bao gồm cấu tạo với 2 bánh xe bằng gỗ; và được bọc sắt, được thiết kế có kích thước bằng nhau. Đồng thời được lắp thẳng hàng với nhau trên cùng một chiếc khung gỗ.

Thêm vào đó, bánh trước của xe có thể lái được, kèm theo bánh sau đã được trang bị giống như một chiếc phanh. Chiếc Laufmaschine có độ bền rất cao và không có bàn đạp. Do đó, người sử dụng xe sẽ phải dùng chân của mình đẩy xuống đất để có thể làm cho xe tiến về phía trước.

Vào ngày 12/6/1817, trong lần sử dụng đầu tiên của Karl Drais, ông đã đi được đoạn đường dài 13km; và chỉ mất trên dưới 1 giờ đồng hồ.

2.3 Lịch sử xe đạp năm 1839 – Dòng xe cơ khí đẩy

Năm 1839, nhà phát minh người Scotland Kirkpatrick Macmillan đã tiến hành đưa ra một phát minh độc đáo. Với hệ thống là một chiếc cần gạt, kèm theo bàn đạp, giúp cho người lái có thể chủ động nhấc chân lên mặt đất. Hơn nữa còn có thể thay đổi được vận tốc xe theo ý mình.

Tuy nhiên, cho đến nay, các nhà sử học vẫn tiếp tục tranh luận; xem thử Macmillan có phải là người đầu tiên thực sự phát minh ra bàn đạp để thay đổi vận tốc xe đầu tiên hay không. Hay điều đó chỉ là những tuyên truyền của nước Anh để làm giảm uy tín về phiên bản xe đạp của Pháp ở những thập kỷ sau.

2.4 Lịch sử xe đạp những năm 1850 – 1860

Năm 1850, xe đạp ba bánh đầu tiên ra đời, sự thiết kế này giúp cho xe đạp có thể di chuyển ổn định hơn.

Chiếc xe đạp đích thực đầu tiên được phát minh bởi Ernest Michaux và Pierre Lallement; hai nhà phát minh người Pháp. Dòng xe đạp này được giới thiệu vào những năm 1865. Và xuất hiện trước công chúng với tên gọi là Fast-Foot.

Dòng xe này đã gây nên tiếng vang một thời. Hơn nữa còn tạo ra cơn sốt thời trang, khiến cho mọi người đua nhau sở hữu dòng xe đạp này.

Đây cũng được xem là sự phát triển tiếp theo của lịch sử xe đạp. Chiếc xe đạp này có cấu tạo tương tự như Laufmaschine của Drais. Tuy nhiên, xe lại được trang bị thêm phần trục khuỷu. Kèm theo đó là phần bàn đạp được lắp trực tiếp vào phía trục bánh xe trước.

Thời bấy giờ, dòng xe này còn nổi tiếng với tên gọi là Boneshaker (dịch nôm na là xe lắc xương). Sở dĩ xe có tên gọi hài hước như thế là vì viền bánh xe được làm bằng kim loại; trong khi bánh xe lại được làm bằng gỗ.

Chính vì sự kết hợp này đã dẫn đến việc khi chạy xe trên những cung đường gồ ghề; thì xe sẽ giằng xóc, khó chịu; giống như vừa đi và vừa “lắc xương”. Và cũng vì lí do này mà ở giai đoạn những năm 1860 xe đạp Boneshaker vẫn chưa được sử dụng phổ biến rộng rãi.

2.5 Lịch sử ra đời của xe đạp những năm 1870

2.5.1 Lịch sử ra đời của xe đạp năm 1870: The High Wheel Bicycle ra đời – dòng xe đạp bánh cao

Trình độ luyện kim ở thời bấy giờ đã phát triển đến mức cho phép chế tạo ra các chi tiết kim loại nhỏ, mảnh. Tuy nhiên vẫn đủ chắc chắn để có thể chịu được trọng lượng của cơ thể người.

Vào năm 1870, hai nhà sản xuất xe đạp nổi tiếng là James Starley và William Hillman; đã sáng chế ra chiếc xe đạp được làm hoàn toàn bằng kim loại. Chiếc xe đạp bằng kim loại đầu tiên trên thế giới này đã được lấy tên gọi là Ariel. Dòng xe này có đặc trưng là bánh trước to và bánh sau xe nhỏ.

Ariel có trọng lượng khá nhẹ. Chính vì thế, nó có thể di chuyển trên đường với vận tốc 24km/h. Đây được xem là một vận tốc kỷ lục khi sử dụng xe đạp vào thời đó.

Cũng tương tự như Boneshaker, dòng xe này có thiết kế với bàn đạp được lắp vào phần trục bánh trước. Đồng thời cấu tạo xe này vẫn chưa có cơ cấu líp.

Phần lốp xe đạp đặc ruột, được chế tạo từ nguyên liệu cao su cứng. Kèm theo việc kết hợp với các nan hoa dài, mảnh đã giúp cho xe chuyển động êm ái, mượt mà và uyển chuyển hơn rất nhiều; khi so với các mẫu xe đạp được chế tạo trước đây.

2.5.2 Lịch sử ra đời của xe đạp năm 1876

Vào năm 1876, bắt nguồn từ việc thiết kế một mẫu xe đạp được dành cho phụ nữ; nên James Starley đã tiếp tục phát minh ra dòng xe đạp 3 bánh với tên gọi là Salvo.

Và dòng xe đạp đầu tiên đã được trang bị dây xích để kết nối bánh răng kép ở trên bánh xe lại với nhau. Thiết kế này giúp cho bánh xe có thể quay được 2 vòng lúc người điều khiển đạp 1 vòng.

Cả 2 bộ phận bánh xe đều được thiết kế và trang bị những nan hoa bằng kim loại. Và mẫu xe này đã dần trở nên cực kì phổ biến trong những thời gian sau đó. Lý do vì dòng xe này có giá thành rẻ. Hơn thế nữa còn dễ điều khiển. Và người lái còn có thể vận hành lái xe một cách an toàn.

James Starley cũng được xem là người tiên phong trong việc phát minh ra hệ thống cơ cấu dây xích. Được dùng để nối liền 2 bánh răng xe đạp với nhau. James Starley cũng được nhiều người ưu ái gọi là cha đẻ của ngành công nghiệp chế tạo và sản xuất xe đạp.

2.5.3 Năm 1878

Năm 1878, 2 nhà sản xuất xe đạp Otto và Wallace người Anh; đã phát minh ra một dòng xe đạp 2 bánh và đặt tên là Kangaroo.

2.5.3.1 Ưu điểm của xe

Dòng xe đạp này được trang bị một hệ thống dĩa và sên đầy đủ nhất trong các phiên bản xe đạp. Đồng thời, đây cũng là phiên bản được phổ biến rộng rãi đầu tiên; với kích thước bánh trước to hơn kích thước bánh sau rất nhiều. Và điều này giúp cho chiếc xe đạp này có thể di chuyển nhanh hơn.

Các nhà sản xuất của dòng xe này đã nhận ra rằng; khi bánh xe càng lớn thì một vòng đạp của người lái xe sẽ có thể đưa xe đi được quãng đường dài hơn. Cũng chính vì lý do này mà các nhà sản xuất đã thi nhau chế tạo ra những chiếc xe đạp với kích thước bánh trước mỗi lúc một to hơn.

Và theo đó người mua sẽ phải cân nhắc để lựa chọn được chiếc xe; có kích thước của bánh trước phù hợp với chiều dài chân của mình. Thì mới đảm bảo họ sử dụng được và điều khiển xe an toàn.

Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử xe đạp; mà người ta sử dụng từ bicycle để chỉ phương tiện xe đạp di chuyển bằng 2 bánh. Từ này còn có nghĩa là dùng sức người để đạp và chạy.

2.5.3.2 Khuyết điểm của xe

Tuy nhiên khuyết điểm của dòng xe này là chỗ ngồi cho người điều khiển quá cao. Điều đó khiến cho trọng tâm trên xe không được phân bổ đều. Và điều này là cực kỳ nguy hiểm trong trường hợp khi bánh trước vấp phải một hòn đá. Hoặc khi đang di chuyển xuống một con dốc thì toàn bộ thân xe sẽ đổ nhào về phía trước; mà trong khi đó chân của người điều khiển lại đang mắc kẹt vào bàn đạp. Chính vì lẽ đó nên khi sử dụng xe rất dễ xảy ra tai nạn. Hay nguy hiểm hơn là gây ra những chấn thương nặng cho người sử dụng.

2.6 Năm 1879

Năm 1879, Bayliss Thomas đã bắt đầu phát minh ra dòng xe đạp với tên gọi là “The Bayliss Thomas”. Chiếc xe đạp này được chế tạo với khung xe bằng những ống thép rỗng. Đồng thời được trang bị phuộc trước. Cùng trong thời gian đó, một nhà phát minh người Anh tên là Harry John Lawson; đã chế tạo thành công mẫu xe đạp đầu tiên trên thế giới có sử dụng dây sên.

Phần dây sên được nối với bàn đạp của người điều khiển và phần dĩa nằm ở trục bánh sau. Đây cũng được xem là thiết kế tiền thân của dòng xe đạp hiện đại ngày nay.

2.7 Lịch sử xe đạp những năm 1880 – 1899: đây được xem là giai đoạn hoàng kim của xe đạp

2.7.1 Lịch sử ra đời của xe đạp năm 1880

Vào năm 1880, nhà phát minh E.C.F. Otto – người Anh đã chế tạo ra mẫu xe đạp “dicycle”.

Thiết kế xe đạp này có hai bánh xe được đặt song song; và có kích thước bằng nhau. Theo đó người lái xe đạp sẽ ngồi ở giữa hai bánh xe. Đồng thời vận hành và điều khiển xe thông qua việc sử dụng bàn đạp ở hai bên.

Và khi người lái xe rẽ trái hay phải thì họ sẽ dừng đạp ở phía bên tương ứng với chiều hướng mà họ muốn rẽ. Tuy vậy, mẫu xe này lại không được sản xuất đại trà. Lý do vì việc điều khiển còn nhiều phức tạp và khó sử dụng.

2.7.2 Lịch sử ra đời của xe đạp năm 1885

Vào năm 1885, John Kemp Starley (ông là cháu của nhà phát minh xe đạp James Starley); đã tiến hành nghiên cứu và chế tạo ra dòng xe đạp hai bánh có kích thước ngang bằng nhau. Và được lắp đặt thẳng hàng trên cùng một khung kim loại rỗng.

Hơn thế nữa, trên xe còn được trang bị đầy đủ các bộ phận cần thiết. Ví dụ như hệ thống dây sên dĩa; hệ thống phanh thắng…Và đây cũng được xem là nguyên mẫu tiền thân của dòng xe đạp hiện đại ngày nay.

Nhưng mãi đến 2-3 năm sau đó thì dòng xe đạp này mới được đưa vào sản xuất hàng loạt. Và phân phối rộng rãi đến tay người sử dụng.

2.7.3 Lịch sử xe đạp năm 1888

Vào năm 1888, nhà phát minh John Dunlop – người Scotland đã tiến hành sáng chế ra lốp xe đạp khí nén. Và được áp dụng rộng rãi để sáng chế xe đạp cho đến ngày nay.

Lốp xe này hỗ trợ cho xe đạp, giúp xe có thể di chuyển thoải mái; nhẹ nhàng khi đi trên những cung đường xấu, gồ ghề.

Sự ra đời của lốp xe khí nén; đã khắc phục hoàn toàn nhược điểm của dòng lốp xe đặc ruột được phát minh ra trước đó.

Tiếp theo đó, người ta cũng thiết kế được một mô hình khung xe. Với tên gọi chung là mô hình kiểu “kim cương” để tăng khả năng chịu lực của xe đạp.

Với khung xe đạp kiểu kim cương; và thiết kế mới với lốp xe khí nén đã giúp cho xe đạp có được trọng lượng nhẹ nhàng hơn. Đồng thời, hỗ trợ cho việc vận hành xe được hiệu quả và trơn tru hơn.

Ngoài ra, những cải tiến nói trên cũng hỗ trợ rất nhiều cho việc sửa chữa; bảo trì và bảo dưỡng xe đạp được thuận lợi, dễ dàng hơn.

Dòng xe này chủ yếu được với trung lưu và thượng lưu ở tại Bắc Mỹ và châu Âu sử dụng phổ biến vào thời gian cuối những năm 1890.

2.8 Từ thế kỷ 20 đến nay…

Kể từ thế kỷ 20 cho đến nay thì xe đạp đã bắt đầu phát triển mạnh mẽ; xét về cấu tạo, hình dáng và tính năng.

Khung xe đạp ngày nay đã được thiết kế bằng nhiều nguyên liệu khác nhau. Ví dụ như hợp kim thép, nhôm, carbon và titan; nhằm mục đích giảm trọng lượng của xe. Tuy nhiên vẫn có thể đảm bảo được độ bền; cũng như những yêu cầu về khí động học của xe.

Ngày nay, người ta sử dụng các phần mềm máy tính để tính toán. Đồng thời, mô phỏng sự cân bằng của xe đạp để có thể chế tạo ra những dòng xe đạp mới; với tính năng vượt bậc và nổi trội cũng như giúp người điều khiển có thể an toàn và thoải mái khi sử dụng xe.

Cho đến thời điểm hiện tại thì xe đạp vẫn luôn được cải tiến liên tục; song song với việc phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật. Nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng khó khăn và khắt khe hơn của người sử dụng.

3. Kết bài

Trên đây là một số thông tin về lịch sử ra đời của xe đạp. Kèm theo thông tin về việc ai là người phát minh ra xe đạp. Hy vọng bài viết đã cho bạn thêm thông tin hữu ích.

Nếu bạn cũng thích thú với xe đạp và cần tìm dòng xe chất lượng. Thì hãy liên hệ ngay với Minh Hải qua:

Hotline: 0377 033 724 hoặc 0947 356 257 

Fanpage: https://www.facebook.com/xedapNhatbaiMinhHai